Emmer-Erf, ook hier kom ik weg
Door welke dwaling in de geschiedenis het nou verkeerd is gegaan dat Emmer-Erf bij Emmer-Compas moest is nog steeds een vraagteken. Van oorsprong zijn beide dorpen twee verschillende, zelfstandige veenschappen en O wee als je Emmer-Erf en Emmer-Compas als een eenheid zag. Dit was wel een dingetje, als U begrijpt wat ik bedoel. Wat de inwoners betreft is de kern van Emmer-Erf echter zowel cultuurhistorisch, geografisch als maatschappelijk gezien vandaag de dag nog altijd een apart dorp en geen buurt of wijk van Emmer-Compas, zoals soms nog wel eens verteld word. Ik heb het dan nog niet eens over het “Trotse” gevoel wat de meeste inwoners hebben, de liefde voor hun dorp, het warme gevoel wat ze meedragen in hun hart wanneer ze vertellen of herinneringen ophalen over het mooie Emmer-Erfscheidenveen. Een echte Emmer-Erfer voelt zich geen Emmer-Compascumer en wanneer je in deze hechte gemeenschap geboren en getogen bent werd je dit er met de paplepel ingegoten.
In 1828 verschijnt de naam “Het Erfscheidenveen” op de kaart en in 1898 word dit veranderd in “Veenschap Emmer-Erfscheidenveen”. Emmer-Erf ligt direct Noord-Oosten van Emmen, tussen Emmen en Emmer-Compascuum. Het gebied waar Emmer-Erf ligt bestond ver voor onze tijd voor het grootste deel uit (hoog-)veen. Een heus moerasgebied waar ze niet zoveel mee konden, dacht men. Je kon er niet op varen en niet op lopen. In deze moerassige veengebieden hadden afgestorven planten na honderden jaren een metersdikke veenlaag gevormd die men kon wegsteken of kon opbaggeren om het vervolgens te drogen. Vele hard werkende veenarbeiders staken blokken uit het natte veen waar na het drogen hiervan de vrouwen, deze zogeheten blokken, op turfschepen stapelden zodat ze vervoerd konden worden naar de steden. Het gedroogde veen wat ze ook wel “Turf” noemen, word in de 19e eeuw de belangrijkste brandstof in Nederland. Er werd veel geld verdiend met het uitgraven van turf en daarom kreeg het al snel een bijpassende naam. “Het bruine goud” Op plekken waar veel veen afgegraven werd ontstonden later heuse veendorpen. De veenarbeiders wilden natuurlijk dicht bij hun werk wonen en daarom werden er kleine veenhuisjes bij het veen gebouwd. De eerste veendorpen, waaronder Emmer-Erf waren klein met erg weinig voorzieningen. Emmer-Erf werd een ruim 4 km lange dubbele lintbebouwing wat parallel loopt met Kanaal A en Kanaal B die van oudsher werden gebruikt om het afgegraven veen met turfschepen naar de gebruikers te varen. In 1960 stopt de vervening in het dorp en worden aan de buitenzijden van de gegraven zijkanalen én langs de hoofdkanalen boerderijen gebouwd. Nabij de Middenweg werden voorzieningen als het dorpshuis en een kerk gerealiseerd waardoor dit deel het centrum van Emmer-Erf is geworden. Misschien kunt U zich de tijden nog herinneren dat er een postkantoor zat, tabakszaken, fietsenwinkels, een visboer, verschillende slagers en kruideniers.
We kunnen wel stellen dat onze voorouders flink hun best hebben gedaan om dit mooie stukje Emmer-Erf voor de nieuwe generatie leefbaar te maken. Wij komen voort uit een armoedig veendorp en niet zomaar één. Emmer-Erf; één van de allerlaatste veendorpen van Nederland, een mooi en welvarend veendorp waar de inwoners trots zijn op de ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden door de jaren heen.
In 1986 krijgt Emmer-Erf een nieuw dorpshuis, “de Stobbe”. Er word hier veel georganiseerd voor jong en oud. Dit vernieuwde dorpshuis staat centraal voor de gezelligheid en saamhorigheid van dit dorp. Anno 2020 telt Emmer-Erf zo’n pak en beet 700 huizen met ongeveer 1.800 inwoners. Een dorp waar “naoberschap” nog steeds word nageleefd, ondanks de drukte van het leven. Daar waar “Samen” met een grote hoofdletter een terugkerend onderwerp is wanneer ik de ras-echte Emmer-erfer hiernaar vraag. Een dorp waar nog steeds moeite word gedaan om de verbondenheid met haar inwoners te bewaren. Daar wanneer je bij “Engel”, naar mijn mening tegenwoordig het hart van Emmer-Erf, de winkel binnenloopt, warm word begroet en er altijd aandacht word geschonken voor een dagelijks praatje. Ons kent ons.
In het voorjaar van 2019 ontstond het idee om van Emmer-Erf een 5 sterren dorp te maken. Plaatselijk Belang Emmer-Erf en het bestuur van buurtvereniging “Ons Achterhoek” blijven zich ondanks het Corona virus inzetten om de identiteit van dit dorp en haar eigen cultuur en tradities te behouden om het hier voor een ieder zo aangenaam mogelijk te maken én te houden zodat het trotse WIJ gevoel, de liefde die wij voelen voor Emmer-Erf, blijft bestaan.
Voor elkaar en met elkaar en hier mag je als inwoner, geboren of niet, best trots op zijn. Alhoewel ikzelf geboren ben in Emmer-Compas heeft ook Emmer-Erf een plekje veroverd in mijn hart toen ik als 13 jarig meisje verhuisde naar de Veenroede. Ik heb mij altijd erg welkom gevoeld in Emmer-Erf. Dankbaar voor de mooie jaren die ik hier heb mogen ervaren en de mensen die ik heb leren kennen. Het is fijn en mooi om te zien hoe een kleine gemeenschap “Groots” kan zijn in verbondenheid. Als inwoner van Emmen en als trotse Drenth zal ik nooit mijn afkomst verloochen. “Trots is niet plaatsgebonden maar wel tijdloos”.
Emmer-Erf; ook hier kom ik weg.
Annemiek Drenth
